Wake wazibuza ukuthi iyini indawo ye-liminal? Cha, akusona isikhala esisha sokusebenzisana noma indawo eyimfihlo lapho ama-unicorn acasha khona. Indawo ye-Liminal ithakazelisa kakhulu kunalokho! Lezi yilezo zindawo eziphakathi phakathi kwezifunda ezimbili, lapho imithetho evamile ibonakala ichitheka futhi lapho ukungaqiniseki kubusa kakhulu.
Kulesi sihloko, sizohlola ukuthakasela ngalezi zikhala ezingaqondakali, ukuthandwa kwazo okukhulayo ku-inthanethi, kanye nemizwa eziyivusayo kithi. Sizophinde singene emcabangweni we-anthropological of liminality futhi sithole ukuthi ubhubhane lwe-COVID-19 ludale kanjani umphumela ongemuhle ezimpilweni zethu. Lungiselela ukukhangwa indawo exakile futhi emangalisayo ye-liminal!
Uhlu lokuqukethwe
Ukuthakazelisa ngesikhala se-liminal
ethemini indawo ye-liminal ithole indawo yayo kusichazamazwi sabasebenzisi be-inthanethi, ivusa kokubili ukuthakasela okuyinqaba kanye nokungakhululeki okukhathazayo. Isho izindawo zoguquko, ngokuvamile ezivalekile, eziklanyelwe ngokuyinhloko ukuvumela ukudlula kusuka endaweni eyodwa kuya kwenye. Lezi zindawo ziyizindawo zesikhashana lapho kungekho muntu okufanele abambezele. Ubuhle bewebhu obuhambisana nalezi zikhala, okwaziwa ngaphansi kwe-hashtag ethi #LiminalSpace, bukhule eminyakeni yamuva nje, bubangela ukusabela okuhlukahlukene ngendlela evumelana ngayo.
hashtag | Ukuthandwa |
---|---|
#LiminalSpace | Ukubukwa okungaphezu kwezigidi eziyi-16 ngoMeyi 2021 ku-TikTok |
Ukubuka okungaphezu kwezigidi ezingu-35 kuze kube manje | |
Abalandeli abangaphezu kuka-400 ku-akhawunti ezinikele ye-Twitter |
Ake ucabange ngezitebhisi ezithule, indawo yezitolo ezinkulu ezingenamuntu, amaphaseji abandayo akhanyiswe izibani ze-neon ezicwebezelayo... Lezi zikhala, nakuba zivamile, ziba nobukhulu obusha lapho zithululwa yisiphithiphithi sazo esivamile. Bese beba izikhala ze-liminal, engavamile futhi ethakazelisayo, evusa imizwa engaqondakali kithi.
Ku-inthanethi, lezi zikhala zivusa uzungu ngoba zibonakala zithinta izimfihlakalo zokuqulekile, ezivusa imizwelo ehlukahlukene neyomuntu siqu kakhulu. Abanye banomuzwa wokulangazelela okuthile, abanye ubuhlungu obungachazeki, ngisho nomuzwa ongelona iqiniso.
Kuyacaca ukuthi iwebhu yamukele lo buhle ngentshiseko, njengoba kufakazelwa ukuthandwa okukhulayo kwe-hashtag ethi #LiminalSpace. Kodwa yini eyenza lezi zikhala zihehe futhi zidideke ngesikhathi esisodwa? Kungani lezi zindawo ezivamile, eseziphelelwe umsebenzi wazo ovamile, zizwakala ngokujulile kithi? Sizohlola le mibuzo ngokuningiliziwe ezigabeni ezilandelayo.
Ukuthandwa okukhulayo kwezikhala ze-liminal kuwebhu
Uma ungumuntu ovamile ezinkundleni zokuxhumana, cishe usuvele uhlangabezane nalezi zithombe ezingajwayelekile ezibonakala zivela ephusheni noma enkumbulweni embi. Izikhala ezilinganiselwe, lezi zindawo zoshintsho ezibonakala zimisiwe ngaphandle kwesikhathi, zithole i-echo ejulile phakathi kwabasebenzisi be-inthanethi futhi zenze ngokushesha indawo yokuzikhethela kuwebhu.
I-akhawunti ye-Twitter, ebizwa ngokufanele Izikhala ze-Liminal, yabona ukukhanya kosuku ngo-Agasti 2020 futhi yavusa ngokushesha isasasa labefuna ukwazi. Le nkundla, enikezelwe ekwakhiweni kwalezi zithombe ezididayo, ikwazile ukuheha ababhalisile abacishe babe ngu-180 esikhaleni sezinyanga eziyi-000 nje. Impumelelo emangazayo efakazela intshisekelo ekhulayo kulezi zikhala zombili ezijwayelekile neziphazamisayo.
Kodwa lo mkhuba awugcini lapho Twitter. ku TikTok, uhlelo lokusebenza oludumile esizukulwaneni esincane, okushicilelwe okune-hashtag ethi #liminalspace sekuqoqe ukubukwa okungaphezu kwezigidi ezingu-16 ngoMeyi 2021. Inani elimangalisayo eliqhubeka nokukhuphuka, ubufakazi bokukhanga okuphikelelayo kwalezi zindawo eziyindida.
Futhi akugcini lapho. Izikhala ze-Liminal ziphinde zangena enhliziyweni yezinye izinto ezithandwayo zewebhu, njenge-#Dreamcore noma i-#Weirdcore. Lawa mathrendi, adlala ngamaphupho, i-nostalgia nomuzwa wokungekona okwangempela, athola ukuzwakala okuthile ekungaqondakalini kwezikhala ze-liminal. Ukuba khona kwabo kuqinisa isici esifana nephupho nesixakayo salokhu kunyakaza, okunomthelela empumelelweni yabo.
Ukuduma kwezikhala ze-liminal kuwebhu kuphakamisa imibuzo eminingi. Kungani lezi zindawo, ezivame kangaka kodwa ezixakile, zithakazelisa kangaka? Bavusa miphi imizwelo kulabo abazindlayo? Futhi ngaphezu kwakho konke, kungani zizwakala ngokujulile ngaphakathi kwethu? Lena yonke imibuzo esizoyihlola ezigabeni ezilandelayo.
Imizwelo evuswa izikhala ezilinganiselwe
Izindawo ezilinganiselwe, lezo zindawo zoshintsho ezivame ukuboniswa njengezitolo ezinkulu ezingenalutho noma amaphasishi athule, zinendlela ehlukile yokudonsa izintambo zenhliziyo zomuzwa womuntu. Ngenkathi uphequlula ku-inthanethi, uma uhlangabezana nesinye salezi zithombe, kuvela izinhlobonhlobo zemizwa, ehlukahlukene njengoba izimele, enanela imizwa egqitshwe ngokujulile.
Deja vu, lowo muzwa wokujwayela oyinqaba, ungomunye wemizwa yokuqala evuswa abasebenzisi abaningi be-inthanethi. Njengokungathi lezi zikhala ziphume ephusheni noma inkumbulo ekude yobuntwana, zibonakala zijwayeleke ngendlela eyinqaba futhi zididanisa. Kuyimfihlakalo yokungaziwa okuxubene nokujwayela kwansuku zonke okudala lesi senzo esiyingqayizivele semizwa.
Izikhala ze-Liminal zithinta ngendlela ethile emfihlakalweni yokuquleka, evusa imizwelo ehlukahlukene njengoba izimele.
Ngakolunye uhlangothi, ezinye izivakashi ezivakashela lezi zikhala eziku-inthanethi zizizwa ziqinisekile ukhathazeke, noma ngishoukukhathazeka. Lezi zindawo ezingenalutho, ezifakwe iqhwa ngesikhathi, zifana namagobolondo angenalutho, ake agcwele ukuphila nomsebenzi, kodwa manje athule futhi ashiywe. Lokhu kuxaka okutholakala kulezi zikhala kungase kubangele umuzwa wokungakhululeki, ubhebhezelwa ukungabibikho okucacile kokuba khona komuntu.
Kuyathakazelisa ukuthi lezi zikhala, eziklanyelwe ukuthi zidlule, zingavusa kanjani ukujula komzwelo. Zifana namakhanvasi angenalutho, anikeza wonke umuntu inkululeko yokuveza eyawo imizwa, izinkumbulo nezincazelo kuwo.
Umkhawulo: uhambo oluhehayo ngomqondo we-anthropological
Emnyombweni wokuhlola kwethu izindawo ze-liminal, sithola umsuka wegama elithi: the umkhawulo. Lo mqondo, owazalelwa ekujuleni kwe-anthropology, uyisihluthulelo esibalulekile sokuqonda ukuthi kungani lezi zindawo zisithakazelisa futhi zisidida kangaka. Kodwa yini ngempela i-liminity?
Zibone ngeso lengqondo ulinganisela entanjeni eqinile, elenga phakathi kwemibhoshongo emibili. Emuva kwakho kukhona okwedlule, indawo eyaziwayo neyaziwayo. Ngaphambi kwakho awazi, ikusasa eligcwele izithembiso kodwa futhi ukungaqiniseki. Kukulesi sikhala esiphakathi, lesi sikhathi se ukuguquka, lapho kuhlala khona umkhawulo.
Sonke sike sahlangabezana nalezi zikhathi zoguquko, lezi ziqephu zisuka kwesinye isigaba sempilo ziye kwesinye ezivame ukuphawulwa ngumuntu othize. ukungaqiniseki futhi ukucindezeleka ngokomzwelo. Kungakhathaliseki ukuthi ukuthutha, ukushintsha imisebenzi, noma izikhathi zomuntu siqu ezengeziwe njengomshado noma ukuzalwa, lezi zinguquko ziyizikhathi zomkhawulo.
I-Liminality yilo muzwa wokuba khona kumiswe okwesikhashana phakathi kwenkathi edlule nekusasa elingaqinisekile. Yilesi simo sokungaqondakali, sokudideka, lapho amaphuzu ajwayelekile okubhekiselwa kuyo afiphalisiwe. Yinkathi yokulinda, uhlobo lwegumbi lokulinda elingokomfanekiso lapho sishiywa khona ukuze sizibonele, sibhekane nokwesaba kwethu, amathemba ethu.
Ngakho-ke izikhala eziwumkhawulo ziwukubonakaliswa ngokomzimba kwalo mkhawulo, lezi zikhathi zoguquko eziphawula izimpilo zethu. Lezi zindawo ezingenalutho nezilahliwe zifana nokuboniswa okubonakalayo kwemizwa yethu yokungaqiniseki kanye nokudideka phakathi nalezi zikhathi zoshintsho.
Ukuqonda umkhawulo ngakho-ke kusho ukuqonda kangcono ukuthi kungani lezi zikhala ze-liminal zisithinta kakhulu. Sesiyaqaphela ingxenye yokungaziwa ukuthi bayimele, kodwa nengxenye yethu esiyiveza lapho.
Umthelela omncane wobhubhane lwe-COVID-19: phakathi kokungaqiniseki nokuzivumelanisa nezimo
Emhlabeni lapho zonke izinsuku ziphawulwa ukungaqiniseki, ubhubhane lwe-COVID-19 ludale a umphumela we-liminal engakaze ibonwe emhlabeni wonke. Sizithola sisohlotsheni lwesihlanzo, esimisiwe phakathi kobhadane olushintshe indlela yethu yokuphila iminyaka emibili kanye nekusasa elihlala lingacacile futhi lingaqinisekile.
Lo muzwa wokungaqiniseki ungabangela ukucindezeleka kwangempela, usenze buthaka ngokomzimba nangokwengqondo. Njengoba umcwaningi wezempilo yengqondo uSarah Wayland ephawula esihlokweni esithi The Conversation, okwamanje siku- “igumbi lokulinda elingokomfanekiso, phakathi kwesigaba sempilo nesinye”. Lena akuyona indawo enethezekile yomqondo womuntu ofuna ukuzinza nokubikezela ngokwemvelo.
“Izindlela esizithathayo uma sibhekene nezigigaba zempilo. »- Sarah Wayland
Izithombe eziqandisiwe neziphazamisayo zalolu bhubhane, njengemigwaqo eyihlane noma izikole ezingenalutho, zifanekisela kahle lezi zindlela esizithathayo lapho sibhekene nezigigaba zempilo. Lezi zindawo, lapho zigcwele impilo nomsebenzi, seziphenduke izikhala ze-liminal, izindawo zoguquko lapho umuntu engase ezwe isisindo sokungabikho komuntu.
Imihlangano ye-Zoom, ama-oda we-Uber Eats, ukuhambahamba endaweni, ngenkathi iba yinjwayelo kwabaningi bethu, ayikwazi ukwanelisa ngokugcwele isidingo sethu sokwamukela nokuqonda lezi zikhathi zokubambezeleka. Imizamo yokuzivumelanisa nezimo, izindlela zokuvala isikhala esishiywe wukuqhelelana nomphakathi nokuvalelwa esitokisini, kodwa azinakuthatha indawo yokufudumala kokuxhawulana noma amandla ekilasi elimatasatasa.
Le umqondo we-liminality isisiza siqonde ukuthi kungani lesi sikhathi sisithinta kangaka. Kusikhumbuza ukuthi ukucindezeleka esikuzwayo kuwukusabela okungokwemvelo kokungaqiniseki nokungaqondakali kwesimo sethu samanje. Futhi, njengezindawo ezinomkhawulo ku-inthanethi, lolu bhubhane luyiseyili engenalutho lapho siveza khona ukwesaba kwethu, amathemba, nokungaqiniseki.
Isiphetho
Kanjalo, ukuhlola kwethu kwe izikhala ze-liminal, kungakhathaliseki ukuthi sigxile emhlabeni wenyama noma sivela enkundleni yedijithali, sisiholela ezinhlobonhlobo zemizwa nokuzindla. Lezi zindawo, lezi zindlela zokuphila kwethu, zibhekana nathi nokuba sengozini kwethu lapho sibhekene nokungaqiniseki, zisikhuthaza ukuthi sifune incazelo ezikhathini ezishintshayo zokuphila kwethu.
Kulesi sikhathi sobhubhane lwe-COVID-19, lezi zikhala zoshintsho zinencazelo ejule nakakhulu. Ziba izibuko zeqiniso lethu elihlangene, ezibonisa uhambo lwethu phakathi nenkathi yokungaqiniseki nokushintsha okungakaze kubonwe. Imigwaqo engenalutho nezikole ezivaliwe seziyizimpawu zokuhlangenwe nakho kwethu okulinganiselwe, ukumelela okubonakalayo kokumiswa kwethu phakathi kwesikhathi esidlule nekusasa elisazochazwa.
Ku-inthanethi, ukuphumelela kwezikhala ze-liminal kufakazela ukuthakasela kwethu okungaziwa, kulezo zindawo ezivusa kithi imizwa ye-déjà vu noma ukumangala, okusikhumbuza amaphupho noma izinkumbulo zobuntwana. Ngokubuka okungaphezulu kwezigidi ezingama-35 ku-TikTok ye-hashtag #indawo yokugcina, kusobala ukuthi abaningi bethu bafuna incazelo kulezi zikhala zenguquko, beveza ukwesaba kwethu lapho, kodwa futhi namathemba ethu.
Njengoba siqhubeka nokuzulazula kulo bhubhane, lezi zikhala ezilinganiselwe zisisiza ukuthi sibhekane nokungaqiniseki kwethu, ukuze siqonde ikusasa lethu. Zisikhumbuza ukuthi, ngisho nasezikhathini ezingaqinisekile kakhulu, sinamandla okuthola incazelo, ukuzivumelanisa nokuzisungula kabusha. Ekugcineni, zifanekisela uhambo lwethu oluhlangene oluya esikhathini esizayo esingakaziwa, kodwa eligcwele amathuba.
Isikhala se-Liminal siyindawo yokuguquka phakathi kwezindawo ezimbili. Ngokuvamile kuba yindawo evaliwe umsebenzi wayo oyinhloko uwukuqinisekisa lokhu kuguquka.
Ubuhle bokungakhululeki, obubizwa nangokuthi #LiminalSpace, sebudumile eminyakeni yamuva nje. Ibonakala ngezithombe eziqandisiwe neziphazamisayo ezifanekisela izindlela esizithathayo lapho sibhekene nezigigaba zempilo.
Ngaphandle kobuhle bokungakhululeki, izikhala ze-liminal zikhona kwezinye izinto zobuhle bewebhu njenge-#Dreamcore noma i-#Weirdcore.
I-Liminality umqondo we-anthropological ochaza izikhathi zoshintsho phakathi kwezigaba ezimbili zokuphila. Yisikhathi sokungaqiniseki okungasibangela ukucindezeleka futhi kusenze buthaka ngokomzimba nangokwengqondo.